روش شناسی نظریه فقهی فهم اجتماعی نصوص

thesis
abstract

نظریه محمد جواد مغنیه با عنوان « فهم اجتماعی نصوص » ، تکامل مکانیسم تنقیح مناط در فرایند اجتـهاد است که بر پایه ی مبانی و ضوابطی چون: « مقاصد شریعت » ، « عرف » و « ظهور سیاقی» شکل گرفته است. توجه به مقاصد شریعت با عنایت به عنصر زمان و مکان ، نوعی مناسبت قطعی میان موضوع و حکم ، ایجاد کرده و ظهوری را برای متن کلام شارع رقم می زند که بر اساس اصل عقلایی حجیت ظهور ، اعتبار خواهد داشت. فهم عرفـی جدید از موضوع مذکور در متـن روایت ، الغای خصوصیت می کند و این فرصت برای فقیه فراهم می شود که به تفسیر و توسعه موضوع بپردازد و به کشف احکام اولیه درباره آن نائل شود. نظریه « فهم اجتماعی نصوص » در آن دسته از احکام شرعی کاربرد دارد که بر اساس مصالح اجتماعی انسان وضع شده است ، نه صرف طبیعت انسانی و همچنین قرینه ای دال بر عدم تفسیر نص وجود نداشته باشد. بنابراین احکام عبادی از محدوده اِعمال این قاعده خارج شده و نظریه با حفظ شرایط ، در مسائل معاملی و اجتماعی قابل اجرا خواهد بود. یکی از مهم ترین نتایج حاصل از این نظریه آن است که نصوص و روایات موجود این قابلیت را دارند که برای بسیاری از موضوعات جدید بتوان همچنان حکم اولی صادر نمود ، بدون آن که به ورطه قیاس کشیده شویم یا بیش از اندازه به عناویـن ثانویـه تمسـک جوییم ؛ نتیجـه ای که به گفته شهید صدر: « . . .گـره بزرگـی را در فقـه می گشاید ».

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

روش شناسی تفسیر فقهی شیعه

  چکیده با توجه به جایگاه ویژه روش شناسی در فهم معیارها و شیوه های صحیح کشف معرفت از منابع مربوط در هر علمی و با توجه به جایگاه قرآن در استنباط احکام شرعی به عنوان اصلی‌ترین منبع و اهمیت تفسیر فقهی به عنوان دانشی میان رشته‌ای، این مقاله با طرح ایده روش شناسی تفسیر فقهی شیعه، ضمن بر شمردن ویژگی های کلی تفسیر فقهی شیعه، به تقسیم‌بندی، بررسی و مطالعه مصداقی روش‌های متنوع استخراج احکام فقهی از آ...

full text

روش شناسی تفسیر فقهی شیعه

  چکیده با توجه به جایگاه ویژه روش شناسی در فهم معیارها و شیوه های صحیح کشف معرفت از منابع مربوط در هر علمی و با توجه به جایگاه قرآن در استنباط احکام شرعی به عنوان اصلی‌ترین منبع و اهمیت تفسیر فقهی به عنوان دانشی میان رشته‌ای، این مقاله با طرح ایده روش شناسی تفسیر فقهی شیعه، ضمن بر شمردن ویژگی های کلی تفسیر فقهی شیعه، به تقسیم‌بندی، بررسی و مطالعه مصداقی روش‌های متنوع استخراج احکام فقهی از آ...

full text

روش شناسی نظریه ی اجتماعی گافمن

گافمن یکی از نظریه پردازان اجتماعی نیمه ی دوم قرن بیستم است که مدت درازی به عنوان یک شخصیت حاشیه-ای در نظریه ی جامعه شناسی بشمار می آمد. گافمن در عرصه ی نظریه ی جامعه شناسی موقعیت متناقضی دارد. از سویی وی را جامعه شناسی فاقد نظریه ای کلی، تک رو، خارج از جریان اصلی تفکر نظری و مبدع اصطلاحات خودساخته و غریب می دانند و از سوی دیگر، پیوندهای اندیشه ی وی با دورکیم، زیمل، مکتب کنش متقابل نمادی و اتنو...

full text

جامعه شناسی ابعاد فقهی، اجتماعی اعتیاد

This research analyzes the issue from the jurisprudential and social aspects. The social aspect focuses on the existing viewpoints regarding the grounds for addiction and also looks into the jurisprudential decrees by Shiite and Sunni jurisprudents regarding opium, hashish and tobacco. In other words, the research focuses on the impacts of jurisprudential decrees on social issues and vice-versa...

full text

نقدی بر کتاب فهم علم اجتماعی از چشم‌انداز نظریه کنشگرشبکه

کتاب فهم علم اجتماعی در نقد رویکردهای پوزیتیویستی به علم اجتماعی و نیز رویکردهای تعین‌گروانه در علوم اجتماعی چه تعین‌گرایی زیست‌شناختی چه اجتماعی و چه روان‌شناختی خوب عمل می‌کند. تریگ، در ساحت واقع‌گرایی انتقادی، بسیاری از دوگانگی‌های رایج را به‌خوبی و به‌تفصیل به نقد می‌کشد و با نقد دوگانگی واقع‌گرایی خام/ ناواقع‌گرایی تلاش می‌کند در عین گذار از روش‌شناسی‌های خام پوزیتیویستی و واقع‌گرایان غیرا...

full text

روش شناسی تفسیر فقهی شیعه

چکیده با توجه به جایگاه ویژه روش شناسی در فهم معیارها و شیوه های صحیح کشف معرفت از منابع مربوط در هر علمی و با توجه به جایگاه قرآن در استنباط احکام شرعی به عنوان اصلی ترین منبع و اهمیت تفسیر فقهی به عنوان دانشی میان رشته ای، این مقاله با طرح ایده روش شناسی تفسیر فقهی شیعه، ضمن بر شمردن ویژگی های کلی تفسیر فقهی شیعه، به تقسیم بندی، بررسی و مطالعه مصداقی روش های متنوع استخراج احکام فقهی از آیات...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023